/ارزیابی کیفیت ترجمه

ارزیابی کیفیت ترجمه

۱۳۹۸-۸-۴ ۱۸:۳۰:۵۴ +۰۰:۰۰ترجمه تخصصی رایگان|

ترجمه تضمینی با کیفیت بالا و قیمت مناسب

ارتباط با ما : 02165829923 - 02165829950 - 09339467730

دارالترجمه – ترجمه – ترجمه تخصصی – ترجمه دانشجویی – ترجمه فوری – ترجمه فوری تخصصی – ترجمه فوری یک روزه – ترجمه فوری دانشجویی

ارزیابی کیفیت ترجمه ؛ موضوعی مهم در پژوهش های سال های اخیر

کیفیت ترجمه برای اکثر دارالترجمه ها به خصوص دارالترجمه های حرفه ای و با سابقه بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل دارالترجمه پدرام قصد دارد در این مقاله اطلاعاتی در مورد کیفیت ترجمه و ارزیابی آن ارائه دهد.

ارزیابی کیفیت ترجمه

مدت هاست که صنعت ترجمه به عنوان مهم ترین عامل مرتبط کننده ی ملت ها با زبان های مختلف مطرح شده است. همه ی ما می دانیم که دسترسی به تمامی منابع اطلاعات و اخبار در سراسر جهان مستلزم تسلط بر زبان های مختلف و درک صحیح و کامل آن هاست.

واضح است که دانش زبانی ما محدود است و در بهترین حالت هم پاسخگوی این نیاز وسیع نیست. این جاست که ترجمه ( ترجمه تخصصی – ترجمه عمومی ) به عنوان دانشی مستقل می تواند کمک بسیار شایانی در رفع نیاز انجام دهد. هدف اصلی ما در به کاربردن دانش ترجمه درواقع دستیابی به معانی و مفاهیم صحیح کلام در زبان هایی جز زبان مادری ست. و این هدف ناشی از خواسته ی ما مبنی بر دسترسی به انواع منابع اطلاعات و همراه شدن با پیشرفت هاست.

بنابراین واضح است که سطح کیفی ترجمه و بازگردانی صحیح و بی کم و کاست مطالب امری مهم و حائز اهمیت است که در صورت عدم توجه می تواند از میزان ارزش ترجمه بکاهد. به همین سبب است که ارزیابی کیفیت ترجمه، از جمله موضوعات مهم و مورد توجه پژوهشگران زبان، دارالترجمه ها و مراکز تخصصی ترجمه خصوصا در سال های اخیر بوده است. افراد فعال در این زمینه پیوسته به دنبال ارائه ی نظریه های کاربردی برای انجام هرچه بهتر ارزیابی کیفیت ترجمه بوده اند چرا که بر اهمیت غیر قابل انکار کیفیت ترجمه تخصصی واقف اند.

واضح است که شیوه های پیشنهادی برای ارزیابی کیفیت ترجمه تخصصی و ترجمه عمومی غالبا با عقاید و فرضیات نظری مرتبط با امر ترجمه گره خورده است. شاید بتوان ادعا کرد که بیشتر بررسی های صورت گرفته در این زمینه، حاصل دیدگاه های محدود سنتی ست که در پی طبقه بندی های ساختگی و یا دو گانه و چندگانه اند که امروزه عدم توانایی ایجاد زمینه های مشترک میان نظریه پردازان و ارزیابان توسط این طبقه بندی ها ثابت شده است.

به دنبال یافتن راهی مناسب برای سنجش و ارزیابی کیفیت ترجمه تخصصی، باید ابتدا معیار هایی را برای ارزیابی انتخاب کنیم. تیم مطالعات دارالترجمه پدرام در رابطه با معیار های صحیح و اصلی ارزیابی کیفیت ترجمه، نظریه ها و مدل های گوناگونی توسط پژوهشگران در طی سال ها ارائه شده است را بررسی کرده است.

نخستین مطالعات در زمینه ی ترجمه متعلق به Nida بود که از دو مفهوم پویا و صوری سخن گفت. نیدا با تکیه بر مخاطب مداری، ترجمه ای را موفق می داند که دارای ویژگی های مشابه با زبان متن اصلی برای مخاطب باشد. پس از آن Newmark با فاصله گرفتن از دیدگاه مخاطب مداری بیان داشت که ترجمه ی موفق باید نزدیک ترین ساختار نحوی و معنایی را به زبان مقصد منتقل کند.

وی اضافه کرد که هم چنین باید تاثیری مشابه با هر آن چه که در متن اصلی بوده است، در مخاطب مشاهده شود. تیم مطالعات دارالترجمه پدرام در بررسی های خود متوجه شد که Toury پژوهشگر دیگری در این زمینه بود که به دنبال مطالعه ی ارزیابی کیفیت ترجمه تخصصی، به طبقه بندی مفهوم هنجار پرداخت.

وی ترجمه را از این نظر به دو نوع ترجمه صحیح و ترجمه مقبول تقسیم بندی کرد. توری عنوان کرد که اگر ترجمه ی صورت گرفته با هنجارهای موجود در فرهنگ زبان مبدا مطابق باشد، ترجمه صحیح است و چنان چه با هنجارهای فرهنگ زبان مقصد مطابقت داشته باشد، مقبول خوانده می شود.

پس از او، هوس از دو اصطلاح ترجمه آشکار و ترجمه پنهان سخن گفت که نتیجه ی بررسی های وی از موارد مقابله ی زبان مبدا با زبان مقصد و یا بالعکس بود. از دیدگاه او ترجمه ی آشکار زمانی معنا پیدا می کند که مخاطب متوجه می شود متنی که پیش رو دارد، بازگردانی و ترجمه ای از یک زبان مبدا است.

در مقابل اگر با متنی مواجه شود که ضمن داشتن ویژگی های زبان مبدا، کاملا مطابق با فرهنگ زبان مقصد بیان شده است؛ ترجمه ی پنهان تعریف می شود.

تیم مطالعات دارالترجمه پدرام می گوید: همه ی نظریاتی که ذکر شد با وجود اهمیتی که در امر پژوهش در زمینه ی ارزیابی ترجمه دارند، آن چنان که باید کاربردی و عملی نیستند و نمی توانند معیارهای روشنی را در اختیار ارزیابان ترجمه قرار دهند.

به همین جهت دانش ارزیابی به عنوان یکی از مهم ترین موضوعات در حوزه ی زبان، اهمیت پیدا می کند. هدف دانش ارزیابی دستیابی به اهداف آموزشی ست که لازمه ی آن انتخاب و بیان شاخص هایی مناسب برای ارزیابی و سپس تفسیر آن هاست.

به جهت کاربردی که دانش ارزیابی هم در زمینه آموزشی و هم در زمینه هایی مانند ترجمه دارد، در سال های اخیر به طور جدی مطرح شده است. نهاد های آموزشی با هدف کمک به دانشجویان رشته ی ترجمه، در صدد پژوهش و گزینش شاخص های صحیح ارزیابی ترجمه بر آمدند و نتایج آن را تحت عنوات دانش ارزیابی کیفیت ترجمه ارائه کردند.

امر ترجمه زمانی به اندازه ی کافی کاربردی و تاثیر گذار است که به طور دقیق و صحیح انجام شود. مسئله ی ارزیابی ترجمه که در سال های اخیر به شدت مورد توجه قرار گرفته است در واقع به همین منظور در دارالترجمه پدرام به عنوان یک مقاله مطرح شده است.

دانش ارزیابی ترجمه به معنای کیفیت و میزان دانش مترجمین و دانشجویان این رشته و سایر افراد فعال در حوزه ی ترجمه و چگونگی کاربرد آن است که منجر به دستیابی به هدف نهایی ترجمه، که انجام یک بازگردانی صحیح و کامل است، می باشد.

از دیدگاه پروهشگران دیگری هم چون Gallini و Quilter، دانش ارزیابی ترجمه در واقع توانایی تدوین و گزینش شاخص های اصلی ارزیابی و تفسیر نتایج مربوط به آن می باشد. تعاریف مختلفی از جمله آن چه در فوق ذکر شد برای دانش ارزیابی ترجمه وجود دارد که به دنبال آن روش ها و الگوهای متفاوتی هم پیشنهاد شده است. الگوهای ارائه شده در رابطه با ارزیابی کیفیت ترجمه را می توان در دو گروه کلی الگوهای کمی و الگوهای کیفی طبقه بندی کرد.

کیفیت ترجمه تخصصی در الگوهای کمی یا quantitative models با روش های کمی مورد سنجش قرار می گیرد و بیشتر در محیط های آموزشی کاربرد دارد. این الگوهای کمی در دو دسته ی الگوهای مبتنی بر تفسیر خطا و الگوهای سنجش مثبت قرار می گیرند. متداول ترین الگو هایی که در کلاس های آموزش ترجمه کاربرد دارند، الگوهای مبتنی بر تفسیر خطا هستند.

اساس این الگو سنجش کیفیت ترجمه بر اساس تعداد خطاهاست. به بیان دارویش ارزیابی بر اساس میزان مطابقت متن ترجمه شده با متن اصلی ست که این مهم بیشتر به سطح کلمه ها و جمله ها توجه دارد. موافقان با این نظریه معتقدند آن چه موجب تفکیک ترجمه ی خوب از بد می شود، سنجش دقیق خطاهای موجود در متن ترجمه شده است. واضح است که بر این اساس ترجمه ای که خطاهای کمتری را شامل می شود بهتر است.

اما خطاهای ترجمه چه مواردی را شامل می شوند؟

پژوهشگری به نام گواداک، خطاهای ترجمه را در ۶۷۵ مورد طبقه بندی و بیان کرد که ذکر آن ها بسیار وقت گیر و از حوصله ی قلم خارج است. پیم پروهشگر دیگری بود که در رابطه با خطاهای ترجمه تحقیق و نهایتا آن ها را در دو گروه طبقه بندی کرد. بر اساس این طبقه بندی، خطاهای ترجمه در دو گروه خطاهای آشکار یا دوگانه و خطا های غیر دوگانه یا تفسیر پذیر قرار می گیرند.

خطاهای آشکار زمانی اتفاق می افتند که ما فقط با دو پاسخ درست و نادرست مواجه هستیم و آن چه اتفاق افتاده نادرست است. این خطاها که می توانند در سطح واژه یا دستور باشند به قدری آشکار هستند که نیاز به هیچ گونه توضیح و تفسیر ندارند.

در مقابل در خطاهای تفسیر پذیر، معنای کلی ترجمه تخصصی انجام شده غلط است یا درست است اما ترجمه ی صحیح تری هم وجود دارد.

الگوهای کیفی بر طبق مقاله ی جولیان هاوس که با عنوان “ارزیابی کیفیت ترجمه” انتشار یافت؛ به سه دسته ی ذهن گرایانه، گفتمان مبنا و نقش گرا تقسیم می شود.

رویکردهای ذهن گرایانه بر اساس درک و تفسیر هستند بیان می کنند که معنا و مفهوم عبارات در ذهن افراد وجود دارد اما از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در واقع این الگو اظهار دارد که دانش و توان هنری مترجم است که بر کیفیت ترجمه اثرگذار است. با این وجود طرفداران این نظریه معتقدند که در هر حال هیچ ترجمه ای به زیبایی و کیفیت متن اصلی نیست.

کیفیت ترجمه در رویکردهای پاسخ محور بر اساس برقراری ارتباط متن ترجمه شده با خواننده و در نهایت تاثیری که ایجاد می کند سنجیده می شود. عده ای هم بر طبق واکنش مخاطب به متن ترجمه شده و میزان مشابهت آن با واکنش نسبت به ترجمه ی اصلی می سنجند. در همین باب ورمیر با تکیه بر هدف مداری بیان داشت که ارزیابی کیفیت ترجمه باید بر اساس کارکرد متن ترجمه شده در فرهنگ مقصد سنجیده شود که تعیین آن بر عهده ی شخصی ست که خواستار ترجمه تخصصی شده است.

دسته ی دیگر الگوهای متن/ گفتمان مبنا هستند که رویکردهای مختلفی از جمله رویکرد مبتنی بر ادبیات ( بر اساس کارکرد در ادبیات و فرهنگ مقصد)، رویکرد پسامدرن ساختارشکنانه ( بر اساس عناصر اجتماعی_ سیاسی نمود یافته در متن) و رویکردهای زبان شناختی (بر اساس میزان انتقال عناصر زبانی از متن مبدا به متن مقصد) را شامل می شوند.

در نهایت الگوی نقش گرا_ کاربرد شناختی مطرح شد که به مقایسه ی متن اصلی با ترجمه می پردازد و این مقایسه را در سه سطح زبان، سیاق متن و گونه انجام می دهد.

همه ی این مطالعات نشان می دهد که ارزیابی کیفیت ترجمه سال هاست به عنوان موضوعی مهم مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته و نتایج آن بسیار کاربردی ست. و دارالترجمه ها می توانند در ارزیابی مترجمین خود از آن ها استفاده کنند.

دارالترجمه پدرام با ارزیابی کیفیت کار مترجمین قبل از استخدام و ارزیابی کیفیت کار آن ها در حین انجام ترجمه متون تخصصی و ترجمه مقالات کیفیت کار مترجمین را دائما ارزیابی می کند تا کارهای مشتریان با بالاترین کیفیت ممکن انجام شود و رضایت آن ها نیز به بالاترین حد ممکن برسد.

دارالترجمه

ترجمه دانشجویی

ترجمه ی رسمی

ترجمه فیلم

ترجمه فوری

ترجمه تخصصی

دیدگاه خود را بنویسید