نکات ترجمه تخصصی درس سوم و چهارم و پنجم

نکات ترجمه تخصصی درس سوم و چهارم و پنجم

۳ – نحوه ترجمه قیدهای حالت

ترجمه قیدهای حالت از انگلیسی به فارسی ممکن است کمی متفاوت باشد. درا ین پست، ابتدا به بررسی نحوه ساخت قیدهای حالت در زبان انگلیسی می پردازیم، سپس نحوه ترجمه آن به فارسی را با ذکر چند مثال و ترجمه مثال ها بیان می کنیم.
در زبان انگلیسی، قید حالت (adverb of manner) برای بیان حالت یک قید یا صفت به کار می رود. طریقه ساخت آن به این شکل است که با اضافه کردن ly به صفت، قید ساخته می شود، مثلا :
slow - slowly
wide  widely
درحالی که بعضی صفت ها بدون اضافه کردن ly هم، معنای قیدی دارند مثل fast و hard
همین طور، کلمه well حالت قیدی صفت good است.
اما ترجمه قیدها به فارسی ممکن است کمی متفاوت با کاربرد آن ها باشد. چنان که در زبان فارسی شکل خاصی برای قید وجود ندارد یعنی ممکن است صفت به عنوان قید به کار رود. در ذیل چند مثال را بررسی می کنم.
در مواردی ممکن است به شکل صفت خود معنی شود.
You talk too fast that I can’t write down what you say

نکات دروس ترجمه تخصصی 

آنقدر سریع صحبت می کنی که نمی توانم آن چه را می گویی بنویسم.
Did he answer all the questions correctly?
آیا او همه سوال ها را درست جواب داد؟
اما گاهی به جای صفت، از ترکیباتی استفاده می شود تا حالت معنی قیدی را برساند.
Could I explain you the issue adequately?
آیا توانستم به قدر کافی مسئله را برای شما تشریح کنم؟
You should think deeply about whatever you gonna choose.
باید درباره هرچیزی که انتخاب می کنی، عمیقا فکر کنی.
همین طور، گاهی قید اول جمله برای بیان زمینه یا دیدگاه جمله به کار می رود، مثلا:
psychologically = به لحاظ روانشانسی
economically = به لحاظ اقتصادی
generally speaking = به طور کلی
گاهی قید حالت برای بیان چگونگی صفت به کار برده می شود. در این صورت نباید آن را همانند یک صفت ترجمه کرد، چرا که قرار گیری دو صفت در کنار هم موجب حشو است. از این رو مترجم باید بنا به صلاحدید خود بهترین معادل را در فارسی بیابد. مثلا:
The king was extremely cruel that he wouldn’t leave anyone of his opposites, alive.
پادشاه به شدت بی رحم بود، آن قدر که هیچ کدام از مخالفانش را زنده نمی گذاشت.

I’m not totally conformist but I prefer not to discuss with any guy challenging me.
من کاملا کانفورمیست (حزب باد) نیستم، اما ترجیح می دم با هر کسی که من را به چالش می کشد، بحث نکنم.
در پایان این پارت از نکات ترجمه تخصصی باز هم خاطر نشان می کنیم دارالترجمه ما قصد دارد نکات کلیدی و مهمی را که بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد برای علاقه مندان به فن ترجمه آموزش دهد. ولی تمامی این موارد طبق صلاح دبد مترجم می تواند تغییر کند و مترجم طبق متن و نوع ترجمه (بسته به نوع تخصص مقاله و یا کتاب) می تواند ترجمه مناسب و درستی برای هر کلمه و یا عبارت انتخاب کند.

نکات ترجمه تخصصی – درس ۵

افعال التزامی

امروز پنجمین درس از نکات ترجمه تخصصی را داریم. در این بحث، به بررسی نحوه ترجمه جملات دو فعلی و زمان استفاده از افعال التزامی می پردازیم. ابتدا، ساختار فعل التزامی در فارسی در زمان های حال و گذشته را بررسی کرده و سپس اشکال آن در انگلیسی و نحوه ترجمه آن ها را بیان می کنیم.

فعل التزامی در فارسی مربوط به وجه التزامی جمله است، یعنی برای حالت شرطی یا حالات دو فعلی ( به تبع فعل دیگر) به کار می رود.

نحوه ساخت آن در زمان حال: ب + بن مضارع + شناسه ها

مثلا فعل آموختن: بن مضارع فعل آموختن می شود  آموز
پس صرف آن بدین شکل است: بیاموزم – بیاموزی – بیاموزد – بیاموزیم – بیاموزید – بیاموزند
نحوه ساخت آن در زمان گذشته: صفت مفعولی (بن ماضی + ه) + باش + شناسه ها

مثلا فعل گرفتن : بن ماضی فعل گرفتن می شود  گرفت. پس صفت مفعولی آن می شود  گرفته
پس صرف آن به این شکل است: گرفته باشم – گرفته باشی – گرفته باشد – گرفته باشیم – گرفته باشید – گرفته باشند.
در زبان انگلیسی همان طور که می دانید صرف فعل حقیقی وجود ندارد. استفاده از حالت التزامی در زبان انگلیسی بسیار محدود است، و حالت التزامی را در این زبان subjunctive می نامند.
در ترجمه جملات دو فعلی انگلیسی به زبان فارسی، اکثرا فعل دوم به حالت التزامی ترجمه می شود. با چند مثال از این گونه جملات نحوه ترجمه آن را آموزش می دهیم.

مثال:
Really, I am not satisfied with this procedure, I’d like to change all.
من واقعا از این روند راضی نیستم، می خواهم همه آن را تغییر بدهم.
چنان که مشاهده می شود، در جمله
, I’d like to change all
فعل دوم کلمه change است. لذا با توجه به توضیحات فوق باید این فعل به شکل التزامی ترجمه شود. (تغییر بدهم)

مثال:
I asked him to check out all locks, but he left some locks unchecked.
من از او خواستم تمام قفل ها را بررسی کند (بکند)، اما او چند تا از قفل ها را چک نکرد.
در جمله اول، کلمه check فعل دوم جمله است، لذا با توجه به توضیحات فوق می بایست فعل التزامی برای آن در فارسی به کار برود ( بررسی کند/ بکند).
در زبان انگلیسی برای نشان دادن قصد، منظور، یا هدف از عبارات in order to و so as to استفاده می شود. بعد از این عبارات فعل یا به صورت مصدر یا به صورت التزامی ترجمه می شود. (یعنی هر دو نوع ترجمه معنی دارد)

مثال:
Try to be persistent against all thing hindering you, of course you should have focus in order to overcome the troubles.
سعی کن در مقابل تمام چیزهایی که جلوی تو را می گیرند پایدار باشی، و البته باید تمرکز داشته باشی تا به مشکلات غلبه کنی.
در جملات فوق، پس از عبارت in order to، فعل overcome به معنای غلبه کردن آمده است. برای ترجمه فعل بعد از آن می توان از حالت التزامی استفاده نمود (غلبه کنی/ بکنی). همان طور که گفته شد می توان از حالت مصدری فعل هم استفاده نمود، مثلا در جمله فوق با استفاده از حالت مصدری عبارت آخر این چنین ترجمه می شود:
البته به منظور غلبه (کردن) بر مشکلات، باید تمرکز داشته باشد.

بعد از افعال modal در انگلیسی نیز، فعل به صورت ساده می آید. در ترجمه به زبان فارسی می بایست از حالت التزامی استفاده کردن. افعال modal در زبان انگلیسی عبارت اند از: must – should – may – ought to – might – و غیره

مثال:
Why he is late? He might lose the way here.
چرا دیر کرده؟ ممکن است راه را گم کرده باشد.

چنان که مشخص است، بعد از فعل modal، یعنی might، از حالت التزامی فعل «گم کردن» استفاده شده است (ماضی التزامی).

مثال:
You should practice more and more to be the best in your field.
باید بیشتر و بیشتر تلاش کنی تا تو زمینه خودت بهترین باشی.
همانطور که دیده می شود پس از فعل should فعل انگلیسی به حالت ساده به کار رفته است و در ترجمه آن به فارسی از حالت حال التزامی استفاده شده است (تلاش کنی / بکنی)
پس از فعل هایی که به منظور بیان امید و آرزو و دعا به کار می رود نیز فعل در فارسی در حالت التزامی ترجمه می گردد. فعل هایی هم چون hope و wish از این قبیل افعال می باشند.

مثال:
I hope you have a nice year.
امیدوارم سال خوبی داشته باشی.
پس از فعال دعایی hope فعل دوم که have است به صورت التزامی ترجمه شده است.

مثال:
I wish he find the best wife for himself.
آرزو می کنم او بهترین همسر را برای خودش پیدا کند.
پس از فعل دعایی wish برای ترجمه فعل دوم یعنی فعل find از حالت التزامی (حال التزامی ) استفاده شده است (پیدا کند / بکند)

همین طور پس از افعالی که معنای توانستن را القا می کنند نیز فعل ساده انگلیسی به کار می رود و در ترجمه باید از وجه التزامی فعل استفاده نمود. افعالی که معنای توانستن دارند : can, could, to be able to , to be capable to

مثال:
are you sure he can swim well?
آیا مطمئنی که او می تواند به خوبی شنا کند؟

مثال:
I’m so sorry, I couldn’t convince him.
متاسفم. من نتوانستم او را قانع کنم.
همان طور که در درس های قبلی ترجمه تخصصی هم عنوان کردیم، دارالترجمه پدرام قصد دارد نکات مهم مربوط به ترجمه را به علاقه مندان در زمنیه ترجمه اموزش دهد. و باز هم مد نظر داشته باشین که ترجمه با توجه به متن و نوع مقاله صورت می گیرد.

دارالترجمه

ترجمه دانشجویی

ترجمه ی رسمی

ترجمه فیلم

ترجمه فوری

ترجمه تخصصی